Hormoonverstorende stoffen: impact op je hormonen en gezondheid

We staan er vaak niet bij stil, maar dagelijks komen we in aanraking met stoffen die onze hormoonbalans kunnen verstoren. Deze hormoonverstorende stoffen, ook wel endocrine disrupting chemicals (EDC’s) genoemd, zijn chemische stoffen die lijken op natuurlijke hormonen en daarom in ons lichaam de werking van onze eigen hormonen kunnen verstoren. En dat kan invloed hebben op je energie, vruchtbaarheid, stemming, gewicht en zelfs je immuunsysteem.

Veel belangrijke functies in het lichaam worden geregeld door hormonen waardoor de impact ervan op onze gezondheid veelomvattend kan zijn. Dit gaat niet alleen vrouwen met hormonale klachten aan, maar eigenlijk ons allemaal.

Waar zitten hormoonverstorende stoffen in?
Helaas zitten ze in meer dingen dan je denkt: 

  • Cosmetica en verzorgingsproducten
    Denk aan parfums, make-up, nagellak, crèmes, deodorant, shampoo en alles wat je nog meer op jouw huid smeert. Stoffen zoals parabenen en SLS worden vaak gebruikt als conserveermiddel en als schuimer, maar kunnen je hormoonhuishouding verstoren.
  • Plastic en verpakkingen
    Stoffen zoals bisfenol A (BPA) en weekmakers (ftalaten) kunnen uit plastic flesjes, bakjes en verpakkingen (ook de coating in verpakkingen en blikjes) in je eten of drinken terechtkomen. Ook thermisch kassabonpapier kan BPA bevatten.
  • Schoonmaakmiddelen en luchtverfrissers
    Wat lekker ruikt of blinkend schoon maakt, bevat vaak synthetische stoffen die je lichaam minder prettig vindt.
  • Voeding
    Bestrijdingsmiddelen, kunstmest, kunstmatige toevoegingen of hormoonresten in vlees- en zuivelproductie kunnen bijdragen aan verstoring.
  • Textiel en huishoudelijke spullen
    Denk aan antiaanbaklagen in pannen, brandvertragers in meubels of PFAS in waterafstotende kleding, chemicaliën in maandverband en tampons.
  • Geneesmiddelen
    Ook bepaalde geneesmiddelen kunnen invloed hebben, zoals paracetamol (vooral tijdens de zwangerschap), antibiotica, anticonceptie en NSAID’s. Overleg altijd met je arts voordat je hier iets in verandert.

Kijk voor de zeer omvangrijke lijst met EDC’s op deze databank.

Waarom is dit belangrijk?
Hormoonverstorende stoffen kunnen al in kleine hoeveelheden effect hebben, vooral omdat we er dagelijks en vaak langdurig aan worden blootgesteld. Onderzoek koppelt ze onder andere aan:

  • Vruchtbaarheidsproblemen
  • Menstruatie- en overgangsklachten
  • Een verstoorde schildklierwerking
  • Gewichtstoename en stofwisselingsproblemen
  • Een verhoogd risico op sommige vormen van kanker
  • Endometriose, PCOS en PMS


Wat kun je zelf doen?
Het klinkt misschien overweldigend, maar kleine stappen maken een groot verschil:

  • Kies voor natuurlijke cosmetica - lees etiketten en ga voor producten zonder parabenen, ftalaten en synthetische geurstoffen.
  • Gebruik glas of RVS in plaats van plastic voor eten en drinken. En zeg nee tegen een kassabonnetje als je iets koopt wat je toch niet kunt ruilen of vraag om een digitale kassabon.
  • Ventileer je huis en gebruik ecologische schoonmaakmiddelen of natuurlijke schoonmaakmiddelen.
  • Kies voor biologische of ecologische voeding of maak gebruik van de lijst Dirty dozen en Clean fifteen van EWG, check voor de Nederlandse versie de site aHealthylife.nl of gebruik de eetwijzer lijst van PAN: Eetwijzer.
  • Check je kleding - vermijd waar je kunt waterafstotende coatings met PFAS en draag zo min mogelijk synthetische kleding (lees de etiketjes).
  • Kies voor maandverband en tampons van biologisch katoen zonder chemicaliën en parfums. Bijvoorbeeld die van Yoni.
  • Bak je eten PFAS vrije pannen - PFAS vrije pannen hebben een gietijzeren, keramische of geen baklaag. Hierdoor hebben de pannen geen schadelijke chemische stoffen en bak je gezonder


Bewustwording is de eerste stap
Je kunt niet alles vermijden, maar wél bewustere keuzes maken. Door stap voor stap producten in je dagelijks leven te vervangen, verlaag je de hoeveelheid hormoonverstorende stoffen waaraan je lichaam wordt blootgesteld. Zo ondersteun je jouw hormonen en dus jouw algehele gezondheid.

Wil je meer leren over hoe je met voeding, leefstijl en stressmanagement je hormoonbalans positief kunt beïnvloeden?
Neem gerust een kijkje bij mijn aanbod.